Batalion o wielu lat kultywuje dziedzictwo tradycji 3. Pułku Szwoleżerów Mazowieckich, a oficjalnie na podstawie Decyzji Nr 164/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 29.04.2014 roku otrzymał nazwę wyróżniającą „Szwoleżerów Mazowieckich”. Batalion na każdym kroku podkreśla swoje przywiązanie do tradycji i historii poprzez uczestnictwo w wielu przedsięwzięciach upamiętniających Szwoleżerów 3 Pułku, ale i również w codziennym toku służby. Każdy z pododdziałów batalionu otrzymał swojego patrona. Kultywowana jest również przedwojenna tradycja rywalizacji o srebrną lance - nagrodę dla najlepszego pododdziału. Od lat, podczas cotygodniowego uroczystego apelu na maszt wciągany jest proporzec rozpoznawczy dowódcy 1 batalionu zmechanizowanego SM. Od 2017 roku na terenie koszar, gdzie stacjonuje 1.bzSM znajduje się pomnik patrona – płk Jana Hipolita Kozietulskiego. Proporzec i pamięć towarzyszy żołnierzom na każdym kroku, nawet podczas zadań realizowanych poza macierzystym miejscem stacjonowania pododdziału. Od 2021 roku pododdziały uczestniczą we współpracy ze Strażą Granicza – tam na jednej linii strażnicy i żołnierze wykonują wspólnie zadania związane z bezpieczeństwem kraju. W tym trudnym czasie, żołnierze nie zapominają o swoich tradycjach. Wyszkolenie bojowe żołnierzy podnoszone jest nie tylko na poligonach lokalnych, ale również przy współpracy z sojusznikami Batalionowej Grupy Bojowej stacjonującej w Bemowie Piskim. Mimo wystąpienia pandemii i wielu obowiązków oraz zadań z nią związanych nie powstrzymały dowódców i żołnierzy od udziału w ważnych dla nich uroczystościach. Służyli oni swoja obecnością, wsparciem podczas całego roku. Żołnierze z niezmienną dumą uczestniczą w uroczystościach współorganizowanych z Szwadronem Honorowym 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich. Co roku jednym z ważniejszych przedsięwzięć jest udział w Warszawskich Dniach Kawaleryjskich, gdzie z dumą prezentują się w brawach Pułku. Święto to ma dla nich szczególny charakter, ponieważ to właśnie podczas tej uroczystości w 2017 roku batalion otrzymał, z rąk ostatniego weterana 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich – replikę sztandaru. Uroczystość odbyła się w Łazienkach Królewskich- tym samym miejscu, gdzie Marszałek Józef Piłsudski wręczył oryginalny sztandar dla 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich. Żołnierze 1.bz SM w 2021 roku wraz z Szwadronem Honorowym uczestniczyli w uroczystych obchodach związanych ze 100-leciem utworzenia 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich, a także w apelu upamiętniającym krwawą bitwę pod Olszewem.
Wysokie wyszkolenie żołnierzy oraz kultywowanie tradycji dało swój wydźwięk dwukrotnie: w 2020 i 2023 roku batalion został uhonorowany przez Dowódcę Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych Tytułem Honorowym „Przodujący Pododdział Wojsk Lądowych” za osiągnięcie wysokich wyników w działalności służbowej – przez te lata batalion z duma dzierżył w swych rękach buńczuk Pododdziału Przodującego. Dowódca i kustosz Izby Pamięci 1bz SM w 2020 roku otrzymał nagrodę najsłynniejszego polskiego kawalerzysty im. Gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego za kultywowanie tradycji w Wojsku Polskim, tę sama nagrodę w roku 2021 otrzymał 1bz SM w kategorii WOJSKO. Za swoje zaangażowanie i aktywny udział w organizowaniu prowadzeniu przedsięwzięć o charakterze patriotycznym ora kultywowanie tradycji przydzielonych w dniu 18 stycznia 2023 roku 1 batalion zmechanizowany Szwoleżerów Mazowieckich otrzymał nagrodę „Świadek Historii” przyznawaną przez Instytut Pamięci Narodowej.
Autor: kpr. Marta Jarczyńska 1bz SM